خیلی از ما بسیاری از استادیو های بازی سازی را از بچگی میشناسیم و با آنها بزرگ شده ایم. قطعا از بین رفتن این استادیو ها به علت هایی مثل ورشکستگی و… میتواند بسیار غمگین و ناراحت کننده باشد. در این مقاله به مهم ترین استادیو های بازی سازی تعطیل شده خواهیم پرداخت و سفری به قبرستان استادیو ها خواهیم داشت.
صنعت بازی سازی در کنار سودمندی و جذابیتی که دارد میتواند بسیار پر ریسک و خطرناک باشد. این قضیه به شکلی است که اگر یک استادیو بازی سازی (هرچقدر هم که معروف باشد)، اگر کمی از مسیر خود منحرف شود امکان دارد به فراموشی سپرده شود. استادیو های بازی سازی اگر خود را با فناوری های جدید همگام نکنند با خطر ورشکستگی و تعطیلی دست و پنجه نرم خواهند کرد.
پدیده ی تعطیلی استادیو های بازی سازی اتفاقی بود که از ابتدای صنعت گیم آن را مشاهده کردیم و تا امروز با این اتفاق همراه بوده ایم. هیچ کس نیست که در کودکی اش حداقل یک بار با آتاری بازی نکرده باشد یا حداقل نام آن را نشنیده باشد. بسیاری از این استادیو هایی که میشناسیم و در کودکی با آنها خاطره داریم سالهاست که در کمال ناباوری ورشکست شده اند. در این مقاله به استادیو های مهم تعطیل شده نگاهی می اندازیم و از آنان بازدیدی خواهیم کرد.
خیلی از آنها برای ما خاطرات بسیار زیبا و سرگرم کننده ای ساختند اما در نهایت پایان خوشی نداشتند و طعم تلخ فراموشی را چشیده اند. آنان خالق آثار بسیار مطرحی بودند که در نهایت به بنبست رسیدند. بیایید به قبرستان استادیو ها نگاهی بیاندازیم.
سال تاسیس: 1990
سال تعطیلی: 2000
آثار معروف: System Shock، Ultima Underworld، Thief
در سال 1990 صعنت و تجاریت بازی سازی شکل گیری استادیو جدیدی را به خود دید که آثار بزرگی را در بین تولیداتش به گیمر ها هدیه داد. استادیو ای به عنوان Blue sky که دو سال بعد از تاسیسش با شرکتی به نام Lerner research ترکیب شد و لوکینگ گلس از فرآورده های این ترکیب بود.
اولین محصول بلو اسکای بازی Ultima Underworld بود. زیر مجموعه ای از این بازی در سال 1992 انتشار یافت و از آن به عنوان اولین بازی اول شخص اکشن در سبک نقش آفرینی در فضای سه بعدی یاد میکنند. البته باید این را گفت که این بازی در ابتدا با استقبال خوبی از سوی گیمر ها و کاربران همراه نشد اما رفته رفته به علت کیفیت بالایی و ایده های نویی که داشت توانست رضایت مخاطبان خود را جلب کند.
بازی بعدی مجموعه ی بلو اسکای تقریبا هیچ ربطی به آلتیما اندرورلد نداشت و یک بازی ورزشی بود! آن بازی John Madden Football 93 بود که توانست در مدتی مناسب به مفقیت بسیار خوب و سود بالایی برسد.
پس از این اتفاقات با شکل گیری استادیو لوکنیگ گلس بازی Ultima Underworld II:Labyrinth of Worlds عرضه شد که این اثر هم مانند اثر قبلی بسیار خوش ساخت بود و حتی میتوان گفت از نسخه ی قبلی خود باکیفیت تر بود. تصور کنید که در آن زمان هستید، گیمر ها و مخاطبان در حال گشت و گذار در بازی های نقش آفرینی ای که ساخته شده هستند اما در مجموعه ی لوکنگ گلس اتفاقات جالبی در جریان است. اعضای این مجموعه به رهبری داگ چرچ و وارن اسپکتر روی پروژه ی بزرگی کار میکنند. این پروژه در ادامه سر و صدای بسیار زیادی به پا کرد، بله! بازی سیستم شاک(System Shock) که یک بازی اول شخص بود و در سال 1994 برای PC منتشر شد و مورد تحسین مخاطبان، گیمر ها و منتقدان قرار گرفت.
سیستم شاک مانند آلتیما آندرورلد اثری بشدت خوش ساخت و فوق العاده بود. تا این حد فوق العاده که خیلی ها بر این باور هستند که سیستم شاک از آینده آمده بود! گیمپلی بسیار جذاب، حال و هوای بصری جذاب بازی و گرافیکی که داشت باعث شده بود که طرفداران عاشق این اثر بشوند. چند سال بعد هم بازی بایوشاک (BioShock) به عنوان دنباله ی سیستم شاک عرضه شد و مانند سیستم شاک به موفقیت بسیار خوبی دست یافت.
در میان باقی آثار مجموعه لوکینگ گلس این بازی Thief بود که از همه بهتر توانست نام لوکینگ گلس را سر زبان ها بیاندازد. یک بازی اول شخص در سبک مخفی کاری که مانندش را تا به آن موقع در تاریخ بازی سازی ندیده بودیم! بازی در مورد هدایت یک دزد زبردست به نام «گرت» بود. این بازی به قدری در هوش مصنوعی، استفاده از سایه ها و جلوه های بصری پیشرفته بود که میتوان فقط به آن لقب «شاهکار» را داد.
از آنجایی که صنعت بازی سازی بسیپر ریسک و بی رحم است، استادیو لوکینگ گلس هم بیش از یک دهه عمر نکرد. آخرین اثر این مجموعه فروش خوبی نکرد، مشکلات مالی و نداشتن اسپانسر از جمله مشکلاتی بود که باعث شد این استادیو بقتی که داشت دهمین سالش را تجربه میکرد راهی جز ورشکستگی پیش پای خود نبیند و با جهان بازی سازی به طرز غمگینی خداحافظی کند.
تاریخ تاسیس: 1972
تاریخ تعطیلی: 1992
خالق آثار معروفی همچون: Breakout، Tank، Pong
در اینجا به سراغ یکی از معروف ترین استادیو های تاریخ می رویم، استدایویی که تمام ما با آن خاطره داریم. البته این را باید گفت که آتاری در حال حاضر به نحوی نیمه جان در حال ادامه ی کار خود در قالبی دیگر است ولی آتاری ای که ما میشناسیم چندین سال قبل از بین رفته و تعطیل شده است.
تاسیس آتاری در سال 1972 توسط «نولان بوشنل» و «تد دبنی» نقطه ی عطفی در صنعت بازی سازی به خصوص بازی های آرکید بود. چراکه این آتاری بود که با ساخت بازی پونگ(Pong) به یکی از تاریخ سازان در این صنعت تبدیل شود. بجز این موفقیت ها این استادیو توانست در سال 2006 با ساخت کنسول های خانگی خود یکی از محبوب ترین و باکیفیت ترین کنسول های خانگی زمان خودش را به جهان عرضه کند.
آتاری در دهه ی 70 میلادی و اوایل دهه 80 چند تا از معروف ترین بازی های زمان خودش را در اختیار داشت. از پونگ که با کنسول ها وارد منزل مخاطبین شد تا بازی تانک(Tank) که تقریبا تمام ما ساعت ها وقت برای چیدن استراتژی و رفتن بعدی آن گذاشتیم. نکته جالب در مورد بازی تانک و برخی دیگر از بازی های آتاری این بود که استادیویی به نام kee games آن ها را تولید کرده بود. در اصل جریان از این قرار بود که آتاری توانسته بود شرکتی دیگر راه اندازی کند و آن را به ظاهر رقیب خود جلوه بدهد، در میان این رقابت و دعوای زرگری تمام سود بازی هایی که Kee Games تولید میکرد به جیب آتاری میرفت و این قضیه تا مدتی طولانی نیز مخفی ماند و فاش نشد.
یکی دیگر از بازی های معروف استادیو آتاری Breakout بود. در این بازی کارکتر در آن به تخریب بلوک های مختلف با یک توپ شمغول میشد و امتیاز جمع میکرد. نکته جالب در مورد این بازی این است که دو موسس شرکت اپل یعنی «استیو جابز» و «استیو وازنیک» در تولید این بازی نقش ایفا کردند و در کنار نولان و ساید اعضای مجموعه یکی از محبوب ترین بازی دوران خودشان را به صنعت بازی سازی عرضه کردند.
آتاری بازی های دیگری هم داشت که موفقیت های خوبی در زمان خودشان رسیدند. بازی هایی مانند «Pele’s soccer» که با عکس پله برای کنسول خانگی آتاری 2600 عرضه شد.
وضعیت برای آتاری بسیار معقول و خوب پیش میرفت و این مجموعه روز به روز به موفقیت های جدیدی دست می یافت بی خبر از اینکه آینده ی تاریکی با نزدیک شدن به دهه 80 میلادی در انتظار آتاری بود. از این حادثه به عنوان «دوران سقوط بازی های ویدیویی» یاد می کنند، وقتی که در سال 1985 فروش بازی های ویدیویی از 3.2 میلیارد دلار در سال 1983 به تنها 100 میلیون دلار در سال رسید!
استادیو آتاری نیز مانند بقیه استادیو ها و شرکت های امریکایی در این بحران گیر افتاد و از قربانیان این بحران شد. یکی از مهم ترین دلایل این بحران پر شدن بازار از بازی های بی کیفیت و بدرد نخور بود که افکار عمومی را نسبت به بازی های ساخت امریکا منفی و منفی تر کرد تا جایی که افراد به بازی های ویدیویی کاملا بی اعتنا شدند. آثار بی کیفیت همینطور در بازار روانه میشدند، افراد آنها را میخریدند و از کیفیت بد آنها خسته میشدند و احساس میکردند که به آنها توهین شده است. در این میان شرکت آتاری به جای چاره اندیشی و اجرای راه حل برای بهبود اوضاع، روی تولید کنسول 2600 پا فشاری می کرد و هنوز این محصول تاریخ مصرف گذشته را به بازار میفرستاد. این اتفاق دقیقا زمانی می افتاد که نیتندو با فمیکام در ژاپن غوغا به پا کرده بودند.
کار آنقدر سخت شد که در آخر شرکت وارنر که مالک آتاری بود بخش کنسول های خانگی و کامپیوتر های این مجموعه را در 1984 به فروش گذاشت. در آن سال «جک ترامیل» بخش کنسول های خانگی آتاری را خرید و از آن روز ها بود که آتاری کم رنگ و کم رنگ تر شد. در اصل میتوان گفت از آن موقع آتاری به سمت و سوی دیگری رفت، تنها برای یک تصمیم اشتباه!
ترامیل که بعد از خرید آتاری مالکیت حقوقی این شرکت را در دست گرفته بود نامش را به Atari Corporation تغییر داد، پس از آن آتاری بین شرکت ها و افراد بسیاری دست به دست شد تا آخر که شرکت Infogrames آتاری را بدست آورد. اینفوگیمز با به تحت مالکیت در آوردن بخش های دیگر آتاری تمامیت حقوقی این استادیو را در دست گرفت.
اینفوگیمز به عنوان خالق آثار بزرگی همانند Alone in the Dark، همان شرکتی بود که آن را با لوگوی معروف آرمادیلو میشناختیم. اینفوگیمز در دورانی از عمر خود تا مرز ورشکستگی و پیوستن به قبرستان صنعت بازی سازی پیش رفت اما در یک اقدام با تلفیق آتاری و مجموه اینفو گیمز عنوان Atari SA خلق شد. این شرکت هنوز هم در حال فعالیت است و به فعالیت خود در این حوزه نیز ادامه میدهد اما طی اتفاقات رخ داده این آتاری دیگر آن آتاری قبلی نیست و ارتباطی با آثار معروف دوران قدیم خود ندارد.
سال تاسیس: 1987
سال تعطیلی: 2004
آثار معروف: Shadow Man، Turok
اگر یک کارکشته در زمینه ی بازی کردن و یک گیمر قدیمی باشید احتمالا لوگوی این استادیو را هرگز فراموش نخواهید کرد. لوگویی که تا سالها در ابتدای ران کردن بازی ها خود نمایی میکرد.
این استادیو در سال 1987 در نیویورک آغاز به کار کرد که بیشتر نقش یک انتشارات را داشت تا یک استادیو. یکی از اعضای ارشد استادیو اکتیویژن یعنی «گِرِگ فیشباک» طی تصمیمی کار خودش را به نحوی متفاوت در زمینه صنعت گیم ادامه داد. وی در ابتدا وظیفه نتشار بازی های مختلف برای کنسول NES به دست گرفت. بازی هایی همچون The 3-D Battles of WorldRunner و Wizards and Warriors.
Acclaim پس از چند سال تولید موفق برای پلتفرم کنسول های نینتندو تصمیم بر این گرفت که کارش را پیشرفت دهد. این استادیو کنسول های مختلفی از جمله «سگا جنسیس» افسانه ای را به لیست پلتتفرم های خود افزود. این استادیو در زمان خود مسئولیت انتشار بازی های بسیار مهمی همچون Mortal Kombat را بر عهده داشتند. رفته رفته با ورود کنسول های جدید تر و نسل پنجم به دنیای بازی سازی، Acclaim هم وارد دنیای بازی های سه بعدی شد.
محصولاتی همچون Iguana Entertainment توسط Acclaim به موفقیت های خوبی دست پیدا کردند. در همان زمان Acclaim پایش را از یک ناشر بازی های ویدیویی فراتر گذاشت و تولید برخی بازی های Tutok را بر عهده ی خود گرفت. در اواخر دهه 90 این شرکت بیشتر از اینکه یک ناشر بازی های ویدیویی باشد به فکر تولید روز افزون بازی های ویدیویی افتاد و شعبه های بسیاری در شهر های مختفی مانند لندن، تیساید و … تاسیس کرد که نتیجه ی آن بازی هایی مانند Re-Volt شد.
فعالیت این شرکت ادامه داشت اما کم کم مشکلات مالی گریبان گیر این شرکت پر افتخار شد، اوضاع مالی شرکت به هم ریخت و شرکت مجبور به اخراج صد ها کارمند خود شد. در نهایت این شرکت تعطیل شد و به قبرستان استادیو های بازی سازی پیوست.
تاریخ تاسیس: 1958
تاریخ تعطیلی 2010
آثار معروف: Mortal Kombat، Rampage و Area 51
میدوی گیمز به عنوان کهن سال ترین شرکت حاضر در لیست ما در این قبرستان خودنمایی میکند. شرکتی که سابقه ی بلند بالایش هم به کمکش نیامد و به فراموشی سپرده شد. شروع کار این شرکت از سال 1958 بود اما باید گفت که صنعت تولید بازی در آن زمان ها بیشتر حالت آزمون و خطا داشت و به شکل امروزی نبود.
سیر تکامل این شرکت از ابتدای کار خود کمی عجیب بود. میدوی گیمز در ابتدا کارش را با ساخت وسایل تفریحی مثل اسلحه های پینت بال آغاز کرد. بگذارید دقیق تر بگویم، میدوی گیمز در حال ساخت وسایل تفریحی متفاوت بود که توسط شرکت Bally Manufacturing که یک شرکت سازنده دستگاه های پینتبال بود خریداری شد. اصل ماجرا و ورود میدوی گیمز به عرصه تولید بازی های ویدیویی در سال 1976 با یک بازی به نام Sea Wolf آغاز شد که بیشتر نقش ناشر آن را ایفا میکرد نه تولید کننده. دو سال پس از آن یعنی در سال 1978 محصولی به عنوان Clowns را برای پلتفرم دستگاه های آرکید و کمودور 64 تولید کرد و از آن سال بود که انتشار و تولید بازی را به صورتی هم راستا پیش برد.
یکی از مشهور ترین ساخته های میدوی گیمز سری بازی پکمن بود که در دهه 80 میلادی با نام میدوی شناخته می شد. میدوی این بازی خود را توانست در امریکا و بخش های زیادی از اروپا صادر کند. پس از آن میدوی گیمز با اخذ حقوق قانونی تولید سری پکمن را با کمک General Computer Corporation تولید کرد و پس از آن سراغ Professor Pac-Man و Jr Pac-Man رفت. در واقعیت این یک استراتژی برای میدیو گیمز بود تا مردم به اشتباه فکر کنند که تولیدکننده بازی های پکمن در اصل میدوی است نه نامکو!
از جمله آثار مشهور این استادیو در دهه 80 میلادی بازی SpyHunter بود. در این بازی بازیکن کنترل ماشینی مجهز به چندین سلاح و تریبار را داشت که به دشمنان بازی هجوم می برد. فرنچایزی که بعد از چند سال سه بعدی شد و حتی در نسخه SpyHunter: Nowhere to Run یک شخصیت بسیار معروف(دوئین جانسون ملقب به راک) در قالب نقش اصلی آن ایفای نقش کرد.
میدوی گیمز با ورود خود به دهه 90 میلادی بهترین سال های عمر خود را تجربه کرد. بی شک بازی مورتال کمبت یکی از برگترین شاهکاری های بازی سازی است که توسط این استادیوی حرفه ای تولید و عرضه شد. اثری خشن، جذاب و هنرمندانه که تمام دنیا را در مدت زمانی کم فرا گرفت و در مدتی کوتاه یکی از پرفروش ترین آثار میدوی گیمز به شمار میرفت.
این استادیو با جلوتر رفتن توانست روز به روز موفقیت های بیشتری کسب کند. بازی هایی مثل NBA JAM که در زمان خود توانست یک تجربه ی مهیج و جذاب از ورزش بسکتبال را در بازی های ویدیویی به مایش بگذارد تا WWF WrestleMania که مسابقات کشتی کج را به شیوه ای استادانه به نمایش میگذاشت. بازی هایی مانند Area 51 که از کنسول های آرکید شروع شد و بعد ها به PC و بقیه کنسول ها مهاجرت کرد. تمام اینها باعث شد که میدوی فوق العاده عمل کند و روز به روز به پیشرفت روز افزون خود ادامه دهد. جالب اینجاست که میدوی در آن زمان ها زیر شاخه های بسیاری داشت. این دامنه ی قدرت تا حدی بزرگ بود که Doom 64 نینتندو سوئیچ را هم یکی از شعبه های میدوی تولید کرده بود.
اما روزگار خوش میدوی گیمز هم قرار نبود تا همیشه ادامه پیدا کند. تحولات دنیای بازی های رایانه ای و سوءمدیریت باعث شد مشکلات بسیاری برای این شرکت ایجاد شود. این شرکت از سال 2000 به سمت ضرردهی پیش رفت و زنگ خطر تعطیلی و ورشکستگی برای این شرکت به صدا در آمد. این سوئ مدیریت تا سال 2009 ادامه داشت که در نهایت در همان سال شرکت مجبور به اعلام ورشکستگی کرد. هیچکس فکرش را هم نمیکرد که این استادیو که در سال های جوانی اش برای خود دبدبه و کبکبه ای داشت به آن حال و روز بیوفتد و تعطیل شود. در سال 2010 میدوی رسما تعطیل شد و در این میان برادران وارنر با به چنگ آوردن عنوان مورتال کمبت و تشکیل استادیو NetherRealm به سود هنگفتی دست پیدا کنند.
قطعا قبرستان گیمر ها شامل تعداد بسیار بسیار زیادی از این استادیو هاییست که همه با آنها خاطرات تلخ و شیرینی داشتیم. تمام استادیو های بازی سازی قطعا دوران اوج و پایانی داشته اند و از بین هر 20 استادیو بازی سازی معروف شاید فقط 3 یا 4 تا از آنها به بقای خود ادامه داده باشند. این آمار نشان میدهد که چقدر صنعت بازی سازی در عین زیبایی و پر سود بودن میتواند بیرحم و پر ریسک باشد.
شما میتوانید گیف کارت های مختلف و کمیاب را در سایت والاها به راحتی و با بهترین قیمت خریداری کنید.